Eerste Vlaams-Nederlandse prijs prof. dr. Anton Došen

1ste Vlaams-Nederlandse prijs prof. dr. Anton Došen

Toegekend op 19 april 2018 aan OBRA|BAKEN vzw – 4Hobo

OBBRA|BAKEN vzw is een vergunde zorgaanbieder van het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) en biedt ondersteuning op maat en op vraag aan personen met een (vermoeden van) beperking en hun netwerk. We doen dit via integrale mobiel-ambulante begeleiding en het aanbieden van dagbesteding en begeleid werk. Naast onze reguliere werking hebben we ook een forensische werking voor personen met een (vermoeden van) een beperking.

 Sinds 2001 werkt OBRA|BAKEN vzw in de Gentse gevangenis met gedetineerden (beklaagden, veroordeelden, geïnterneerden) met een (vermoeden van) beperking. Daar stellen we vast dat deze mensen vaak reeds in hun voorgeschiedenis getroffen zijn door risicofactoren die hen extra kwetsbaar maken om later, als slachtoffer en/of dader, in aanraking te komen met criminaliteit, politie en justitie. Hun achtergrondverhaal legt ook heel wat hiaten bloot in de organisatie van het zorglandschap. Zo botsen mensen met een beperking en bijkomende psychische/psychiatrische kwetsbaarheid op talrijke exclusiecriteria in de reguliere zorg en worden ze geconfronteerd met een abrupte kloof tussen de minderjarigen- en volwassenenzorg. We stellen vast dat de afwezigheid van ondersteuning op maat van hun complexe problematiek voor deze mensen na de minderjarigheid kan bijdragen tot een (verdere) delinquente ontwikkeling, waardoor velen van hen (kort) na de minderjarigheid in de gevangenis belanden.

In de gevangenis werken we samen met onze cliënten en hun netwerk en met de andere diensten van de Vlaamse Gemeenschap en justitieel medewerkers aan ondersteuning tijdens de detentie en een duurzame re-integratie in de maatschappij. Een detentie veroorzaakt ernstig psychisch lijden en detentieschade en het hoeft dan ook geen verder betoog dat ‘voorkomen beter is dan genezen’.

Uit die gedachte en uit onze jarenlange ervaring in het werk in de gevangenis werd in 2013 onze preventieve forensische jongerenwerking 4Hobo geboren. 4Hobo wil maximaal tegemoetkomen aan bovengenoemde knelpunten in de zorg en het recht op zorg bij de overgang van minder– naar meerderjarigheid voor jongeren met een (vermoeden van) beperking, bijkomende kwetsbaarheid en ‘risicogedrag’ realiseren, om te voorkomen dat deze jongeren (kort na) de meerderjarigheid in de gevangenis belanden.

4Hobo doet dit op 2 (complementaire) manieren:

  • Via een ‘ontgrenzende’, regelgeving overstijgende, intersectorale samenwerking en expertisedeling met partners uit heel diverse sectoren: geestelijke gezondheidszorg, onderwijs, integrale jeugdhulp, stadsdiensten (OCMW, straathoekwerk,…), politie, justitie, enz.; kortom, met alle actoren die betrokken zijn op de doelgroep en een meerwaarde kunnen betekenen in het ondersteunen en versterken van de jongere en zijn netwerk. Gezien vele jongeren (noodgedwongen) losgelaten worden na de minderjarigheid trachten we, vanuit een mensgerichte continuümvisie, een intersectoraal netwerk rond de jongere te creëren dat kan stand houden na de leeftijd van 18 jaar.
  • Een één-op-één outreachend traject met de jongere en zijn netwerk, in de leefwereld (en belevingswereld) van de jongere zelf. Op een proactieve en aanklampende manier bieden we de gewenste en gepaste nabijheid voor elke jongere afzonderlijk. We zijn voor de jongeren een ‘te betrouwen’ rode draad doorheen een vaak turbulent en complex hulpverlenings- en levensparcours, houden vast en blijven nabij waar anderen (noodgedwongen) moeten loslaten en trachten hun autonomie te versterken in verbondenheid: door ‘samen te zijn en samen te doen’ stimuleren we hen, vanuit hun intrinsieke motivatie, interesses en (emotionele) behoeften in verschillende levensdomeinen.

Zowel binnen onze reguliere werking als binnen onze forensische werking is de ontwikkelingsdynamische benadering van prof. dr. Anton Došen een centrale pijler. Binnen onze forensische werking pogen we via dit kader en via een holistische benadering en beeldvorming een vertaalslag te maken van een vaak veel te eng daderperspectief dat binnen het justitieel circuit wordt gehanteerd (en kan leiden tot levensbepalende gerechtelijke beslissingen zoals internering). Onvervulde emotionele behoeften en criminogene behoeften gaan immers vaak hand in hand… Over de meerwaarde van het werken met het ontwikkelingsdynamisch kader binnen onze forensische werking schreven we in 2014 een artikel voor het tijdschrift Agora; dit artikel vindt u in bijlage.

4Hobo is een innovatief project en enig in zijn soort. Met dit project trachten we, vanuit een structurele visie op (re-)integratie (een persoon is pas volwaardig ge(re-)integreerd wanneer hij niet maatschappelijk wordt uitgesloten en de mogelijkheid heeft een menswaardig leven te leiden), een verschil te maken voor deze uiterst kwetsbare groep, door te voorkomen dat ze (verder) gemarginaliseerd, gecriminaliseerd en uitgesloten worden en door hen integraal en op maat te ondersteunen zodat ze een kwalitatief en inclusief leven kunnen uitbouwen.

De jury kende unaniem de 1ste Vlaams-Nederlandse prijs prof. dr. Anton Došen toe aan dit project met een score van 96 op 100.

Onze hartelijke gelukwensen!

Van links naar rechts: Ronny Dierendonck, Afgevaardigd Bestuurder W.I.V. vzw
Filip Morisse, zorgmanager Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain, Gent
Prof. Dr. Anton Došen, eregenodigde
Marc Jans, algemeen directeur Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain, Gent
Leen Bollaert, coördinator forensische werking OBRA|BAKEN
Minister Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Prof. Dr. Claudia Claes, decaan faculteit Mens en Welzijn, Hogeschool Gent

 

 

 

Een initiatief van